จังหวัดมุกดาหาร มีการก่อตั้งมาเป็นเมืองขึ้นราวๆ ปี พ.ศ. 2310 ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยาค่ะ ช่วงที่เจ้ากินรี บุตรชายของเจ้าจันทรสุริยวงศ์ ผู้ปกครองบ้านหลวงโพนสิน ที่ตั้งอยู่ในบริเวณพระธาตุอิงฮัง แขวงสะหวันนะเขต ประเทศ สปป. ลาวในปัจจุบัน ได้ข้ามลำน้ำโขงมาสร้างเมืองขึ้นที่บริเวณปากห้วยมุก
แล้วตั้งชื่อเมืองว่า “มุกดาหาร” นั่นเองค่ะ ต่อมาในปี พ.ศ. 2321 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชก็ได้พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เจ้ากินรีเป็น พระยาจันทรศรีสุราช อุปราชามัณฑาตุราช และได้ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองเป็นคนแรกของเมืองมุกดาหาร ต่อมาเมืองมุกดาหารนั้น ได้มีฐานะเป็นเมืองขึ้นของมณฑลอุดร จนในปี พ.ศ. 2450 มีการปรับเปลี่ยนระบบการปกครอง มณฑลอุดรก็เลยถูกเปลี่ยนเป็น จังหวัดอุดร และเมืองมุกดาหารก็ถูกรวมเข้าไปเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครพนม ชื่อว่า อำเภอเมืองมุกดาหาร มาจนถึงปี พ.ศ. 2525 รัฐบาลก็ได้ออกพระราชบัญญัติจัดตั้ง จังหวัดมุกดาหาร ขึ้นมาเป็นจังหวัดที่ 73 ของประเทศไทย และเป็นจังหวัดที่ 17 ของภาคอีสานนั่นเอง
ตราประจำจังหวัดมุกดาหาร
ตราประจำจังหวัดมุกดาหาร นั้นจะเป็นรูปของปราสาทสองนางสถิตย์ มีอยู่ในมุกดาหารในปัจจุบัน ในปราสาทองค์กลาง มีแก้วมุกดาหารอยู่บนพาน ใต้พานมีผ้าทิพย์รองรับ ส่วนหน้าผ้าทิพย์ก็จะมีอักษรไขว้ชื่อย่อของจังหวัดเอาไว้ค่ะ อีกทั้งในปราสาทองค์ริมทั้งสองข้าง ก็จะมีบายศรียนตะลุ่มอันเป็นเครื่องบูชาของชาวอีสาน ด้านหลังมีธาตุพนมที่จังหวัดมุกดาหารแยกออกมา และเคยอยู่ในอาณาจักรโคตรบูรณ์เดียวกัน มีแนวแม่น้ำโขงอยู่ด้านหลัง ด้านตะวันออกพระอาทิตย์กำลังทอแสงหลังหมู่ก้อนเมฆ 2525 เป็นปีที่ตั้งจังหวัดมุกดาหาร
คำขวัญประจำจังหวัดมุกดาหาร
“ หอแก้วสูงเสียดฟ้า ผาเทิบแก่งกะเบา แปดเผ่าชนพื้นเมือง ลือเลื่องมะขามหวาน กลองโบราณล้ำเลิศ ถิ่นกำเนิดลำพญา ตระการตาชายโขง เชื่อมโยงอินโดจีน ”
สถานที่ท่องเที่ยว ใน จังหวัดมุกดาหาร
ถ้าพูดถึง ที่เที่ยวมุกดาหาร ก็มีเยอะแยะมากมาย ตั้งแต่ ที่เที่ยวประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตอันโดดเด่น ไม่ว่าจะเป็น วัดภูมโนรมย์ หอแก้วมุกดาหาร แก่งกะเบา สะพานมิตรภาพไทยลาว 2 ภูผาเทิบ ตลาดอินโดจีน เป็นต้น เรียกได้ว่าเป็นจังหวัดที่ผ่านไปอย่างเดียวไม่ได้เลยจริงๆ
อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดสกลนครและจังหวัดนครพนม
ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงสะหวันนะเขด ประเทศลาว โดยมีแม่น้ำโขงไหลกั้นพรมแดน
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดอำนาจเจริญ จังหวัดยโสธร และจังหวัดร้อยเอ็ด
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดร้อยเอ็ดและจังหวัดกาฬสินธุ์
สภาพทางภูมิศาสตร์
ด้านตะวันออกเป็นที่ราบสลับป่าไม้ ด้านตะวันตกเป็นผืนป่าบนทิวเขาภูพาน ด้านตะวันออกมีแม่น้ำโขงทอดยาวกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับลาว
สถานที่สำคัญ
หอแก้วมุกดาหาร
ศาลเจ้าพ่อเจ้าฟ้ามุงเมือง
ศาลเจ้าแม่สองนางพี่น้อง
วัดศรีมงคลใต้
วัดศรีบุญเรือง
สะพานมิตรภาพ 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต)
หอยสมัยหิน
กลองมโหระทึก
ฐานปฏิบัติการวรพัฒน์
วัดภูด่านแต้
วัดภูพระบาทแก่นจันทน์
อ่างเก็บน้ำชลประทานห้วยขี้เหล็ก
วัดบรรพตคิรี
น้ำตกตาดโดน
หมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
แก่งกะเบา (พญาศรีภุชงค์มุกดานาคราช)
วัดมโนภิรมย์
วัดพระศรีมหาโพธิ์
วัดรอยพระพุทธบาทภูมโนรมย์ (พญาศรีมุกดามหามุนีนีลปาลนาคราช)
น้ำตกถ้ำไทร,น้ำตกผาเจิ่น,จุดชมวิวผากิ่ว อำเภอนิคมคำสร้อย (ภายในวนอุทยานดงบังอี)
ตลาดอินโดจีน
ตลาดราตรี
ถนนคนเดินลานสนุกมุกดาหาร
พญาอนันตนาคราช
พญาศรีสัตตะนาคะธิบดี
วัดเวฬุวนาราม (วัดภูผาเจี๊ยะ)
ไร่ภาสทอง
สวนน้ำมุกดาหาร & สวนยิ้มแย้ม
สถานที่สำคัญทางธรรมชาติ
1 อุทยานแห่งชาติภูผาเทิบ ที่ทำการอุทยานฯตั้งอยู่ที่บ้านคอนสาย ตำบลนาสีนวน อำเภอเมืองมุกดาหาร
2 อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว ที่ทำการอุทยานฯตั้งอยู่ที่บ้านหนองเม็ก ตำบลป่าไร่ อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร(มุกดาหาร,ยโสธร,อำนาจเจริญ)
3 อุทยานแห่งชาติภูผายล/ห้วยหวด ที่ทำการอุทยานฯตั้งอยู่ที่บ้านห้วยหวด ตำบลจันทร์เพ็ญ อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร(สกลนคร,นครพนม,มุกดาหาร)
4 เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูสีฐาน ที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฯตั้งอยูที่อำเภอคำชะอี จังหวัดมุกดาหาร(มุกดาหาร,กาฬสินธุ์)
5 วนอุทยานดงบังอี ที่ทำการวนอุทยานฯตั้งอยู่ที่ตำบลนากอก อำเภอนิคมคำสร้อย
6 เขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำผาน้ำทิพย์ ที่ทำการเขตห้ามล่าสัตว์ป่าฯตั้งอยู่ที่ตำบลบึงงาม อำเภอหนองพอก จังหวัดร้อยเอ็ด(ร้อยเอ็ด,กาฬสินธุ์,มุกดาหาร)
เทศกาล
เทศกาลตรุษจีน-เวียดนาม จังหวัดมุกดาหาร
เทศกาลสงกรานต์
เทศกาลแข่งเรือ
มหกรรมวิ่ง มุกดาหาร-สะหวันนะเขต
งานมหัศจรรย์มุกดาหาร 3 พิภพ
คำขวัญประจำจังหวัดมุกดาหาร
“ หอแก้วสูงเสียดฟ้า ผาเทิบแก่งกะเบา แปดเผ่าชนพื้นเมือง ลือเลื่องมะขามหวาน กลองโบราณล้ำเลิศ ถิ่นกำเนิดลำพญา ตระการตาชายโขง เชื่อมโยงอินโดจีน ”
สถานที่ท่องเที่ยว ใน จังหวัดมุกดาหาร
ถ้าพูดถึง ที่เที่ยวมุกดาหาร ก็มีเยอะแยะมากมาย ตั้งแต่ ที่เที่ยวประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตอันโดดเด่น ไม่ว่าจะเป็น วัดภูมโนรมย์ หอแก้วมุกดาหาร แก่งกะเบา สะพานมิตรภาพไทยลาว 2 ภูผาเทิบ ตลาดอินโดจีน เป็นต้น เรียกได้ว่าเป็นจังหวัดที่ผ่านไปอย่างเดียวไม่ได้เลยจริงๆ
อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดสกลนครและจังหวัดนครพนม
ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงสะหวันนะเขด ประเทศลาว โดยมีแม่น้ำโขงไหลกั้นพรมแดน
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดอำนาจเจริญ จังหวัดยโสธร และจังหวัดร้อยเอ็ด
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดร้อยเอ็ดและจังหวัดกาฬสินธุ์
เทศกาล
เทศกาลตรุษจีน-เวียดนาม จังหวัดมุกดาหาร
เทศกาลสงกรานต์
เทศกาลแข่งเรือ
มหกรรมวิ่ง มุกดาหาร-สะหวันนะเขต
งานมหัศจรรย์มุกดาหาร 3 พิภพ
ให้เช่าอุปกรณ์จัดงาน รับจัดเลี้ยง 